Mantelzorgers ervaren het verlenen van mantelzorg aan uw cliënt vaak als een emotioneel proces

Mantelzorgers ervaren het verlenen van mantelzorg aan uw cliënt vaak als een emotioneel proces, waarbij zij een zeer grote betrokkenheid voelen. Mezzo, de Landelijke Vereniging voor Mantelzorgers en Vrijwilligerszorg, benadrukt hoe belangrijk het is dat zorgprofessionals oog voor de positie van de mantelzorger hebben.

Faciliteer de persoonlijke relatie tussen cliënt en mantelzorger

• Neem een gastvrije, open houding aan naar uw cliënt en de mantelzorger. Zorg ervoor dat zij zich beiden ‘thuis’ kunnen voelen. Maak hen wegwijs op de afdeling. Dat zit vaak in kleine dingen: kan ik zomaar koffie zetten, bij wie moet ik zijn? Zorg ervoor dat er geen ‘ruis op de lijn’ ontstaat, maar creëer mogelijkheden om regelmatig even met elkaar te spreken.
• Houd voor ogen dat de persoonlijke relatie tussen de cliënt en de mantelzorger altijd voorop staat: er is sprake van een partner-relatie, ouder-kindrelatie of vriendschap. Ga hier respectvol mee om en denk desgevraagd mee hoe deze relatie kan worden vormgegeven. Heb oog voor diversiteit, sociale achtergrond en gewoonten van de cliënt en mantelzorger. Probeer daar, waar mogelijk, bij aan te sluiten.

Haal expertise bij de mantelzorger en stem af

• Maak optimaal gebruik van de ervaringsdeskundigheid van de mantelzorger. Hiermee doet u recht aan de zorggeschiedenis met de cliënt. Bovendien kan een mantelzorger vaak waardevolle informatie geven over de verzorging, begeleiding of het welbevinden van de cliënt.
• Organiseer regelmatig familiebijeenkomsten, lotgenotencontacten of themabijeenkomsten over onderwerpen die voor mantelzorgers van belang zijn. Inventariseer eerst waaraan behoefte is en wat er onder mantelzorgers leeft.

Zoek uit hoe jullie elkaars partners in de zorg kunnen zijn

• Zorg ervoor dat afspraken met de familie vastgelegd worden in het Zorgplan. Stem regelmatig af met de mantelzorger of de afspraken nog voldoen. Verandert de situatie van de cliënt? Toets dan in ieder geval de afspraken.
  Informeer de familie/mantelzorger altijd over ‘hoogtepunten’ in uw zorginstelling. Zorg dat zij tijdig informatie krijgen over uitstapjes, feesten, jubilea, et cetera en nodig hen hiervoor ook actief uit. Bespreek welke rol zij kunnen/willen vervullen op dergelijke momenten.
• Regel dat elke cliënt en mantelzorger een vaste contactpersoon binnen de organisatie heeft, die makkelijk bereikbaar is via telefoon en per e-mail. Zorg ervoor dat u zelf ook een vaste contactpersoon in de familie of onder de mantelzorgers heeft.
• Bespreek bij het 1e contact met de cliënt en de mantelzorger hoe de cliënt verzorgd/begeleid wil worden. Geef aan dat er ruimte is voor de mantelzorger om zorgtaken te blijven uitvoeren. Leg uit dat de verzorging/begeleiding hierop aansluit en geef de mantelzorger de tijd om de eigen mogelijkheden te ontdekken. Biedt veel ruimte voor persoonlijke wensen, maar wees ook eerlijk over de deskundigheid/vaardigheid die nodig is voor een goede kwaliteit van zorg. Leer zorgvaardigheden aan, als dat nodig is.
• Wilt u weten hoe het gesteld is met het samenspel tussen mantelzorgers en zorgverleners in uw organisatie? Laat dan zowel mantelzorgers als beroepskrachten bijvoorbeeld de Samenspelscan invullen. De uitslag geeft een persoonlijk en collectief beeld: in hoeverre vinden zij dat er verbetering nodig is op de verschillende aspecten van het samenspel? Er is een scan voor de thuiszorg en voor de verblijfszorg.

Ondersteun de mantelzorger als die hulpvrager is

• Over het verloop van de ziekte leven vaak veel vragen bij familieleden. Wees duidelijk, maar doseer de informatie. Het kost soms tijd om informatie te verwerken en niet elke informatie is op elk moment gepast. Geef vooral informatie over onderwerpen die op dat moment actueel zijn en sluit aan bij vragen die op dat moment leven.
• Vraag regelmatig aan de mantelzorgers hoe het met hen gaat. Laten zij signalen zien van overbelasting? Zijn ze regelmatig ziek of verzorgen zij zich een periode minder goed? Vraag dan op een respectvolle wijze door. Liefst niet in het voorbijgaan, maar onder vier ogen. Mantelzorgers worstelen vaak met een combinatie van schuldgevoel, plichtsbesef, schaamte, opluchting, verwachtingen, et cetera.
• Zorg ervoor dat u op de hoogte bent van de extra ondersteuningsmogelijkheden voor mantelzorgers. Dit kan in uw eigen organisatie een gesprek zijn met een maatschappelijk werker, arts, psycholoog of een geestelijk begeleider. U kunt ook doorverwijzen naar een organisatie voor mantelzorgondersteuning in de woonplaats van de mantelzorger.

Bron: Mezzo